گفتگو با جلیل بهروزی در باره
قطعنامه حزب در منع کاربرد انرژی هسته ای
یک دنیای بهتر: قطعنامه حزب در منع کاربرد سلاحهای هسته ای به یک مساله حیاتی میپردازد. قبل از هر چیز اجازه دهید این سئوال را مطرح کنیم: آیا این قطعنامه واکنشی "خارج از حد و اندازه" به فاجعه زلزله و سونامی در ژاپن نکرده است؟ آیا این فاجعه یک استثناء در چگونگی کنترل این منابع سوختی نیست؟ چرا نباید تاکید را بر بالابردن استانداردهای ایمنی در این محیط ها گذاشت؟ یا بر عکس آیا نباید تاکید را بر دور کردن این مراکز هسته ای از شهرها و محل زندگی مردم کرد؟
جلیل بهروزی: به هیچ وجه قطعنامه ما واكنشی خارج از حد و اندازه به فاجعه زلزله و سونامی در ژاپن نیست. هنوز ابعاد فاجعه انفجار راكتورهای اتمی در فكوشیما رو نشده است. لطمات دراز مدت آن هنوز نامعلوم است. گفتند سانحه راكتورهای اتمی "تری مایلز" پنسلوانیا در ۱٩۷٩ ناشی از خطای انسانی و نقص مكانیكی بوده است. گفتند انفجار چرنوبيل ناشی از پایین بودن استانداردها ایمنی و حاكم بودن نظام "سوسیالیستی" در روسیه سابق بوده است. در مورد ژاپن همه این دلایل پوچ است. كسی باورش نمیشود. واقعیت این است كه در دل مراكز پرجمعیت بعضی از كشورهای صنعتی و بعضا غیر صنعتی یك بمب اتمی عظیمی را كاشته اند كه هر آن ممكن است منفجر شود. بعد هم سانحه ای از نوع ژاپن كه پیش آید میگویند خطای انسانی و یا خطای فنی بوده است. جدا از این كه همین الان میلیونها انسان را آواره كرده اند و میلیونها انسان دیگر را در رعب و وحشت گذاشته اند، چند صد هزار نفر مواد رادیو اكتیو را جذب كرده و از ابعاد آسیبهای آن بعدها مطلع خواهیم شد. واكنش ما به آن چیزی است كه بر انسان میرود و یا خواهد رفت. حساب كشی سود و زیان نیست. سرمایه داران و احزاب و حكومتهای شان حتما این را مبنا قرار خواهند داد. بشریت در مقابل این مسئله واكنش نشان داده است و مصمم است كه این خطر عظیم را از بالای سر خود بردارد.
تاكید را هم نمیتوان صرفا بر استاندارهای ایمنی بالا گذاشت. به چند دلیل، اولا تولید انرژی هسته همانطور كه در قطعنامه مان گفتیم مثل هر كالای دیگر در جامعه سرمایه داری بر اساس سود و سود آوری آن تولید میشود. اگر استاندارد بالای ایمنی سود سرمایه را پایین بیاورد، اولین كاری كه میكنند آن استانداردها را پایین میاورند از جمله دستمزدهای كارگران در این عرصه را چه با استخدام كارگران با مهارت كمتر و یا با آموزشهای پایین تر، تنزل میدهند و یا سرمایه گذاری در بخش فنی و وسایل ایمنی را كاهش میدهند. جدا از اینها، سوانح در صنعت تولید انرژی هسته ای اصلا قابل مقایسه با هیچ صنعت دیگری نیست. ابعاد فاجعه و خسارت انسانی آنچنان عظیم و گسترده است كه وقتی از بالا بردن ضریب ایمنی صحبت میكنیم بحث اساسا بر سر ضریب خطر"صفر" است. چیزی كه با توجه به، یك، منفعت سرمایه داران و دوم با توجه به درجه دانش علمی و فنی بشریت امكان دست یابی به آن در شرایط كنونی وجود ندارد. این را تجربه تاكنونی ثابت كرده است. و فكر میكنم بشریت نمیتواند و نمیخواهد یك بار دیگر آن را تجربه كند. دور كردن مراكز تولید انرژی هسته ای از شهرها و محل زندگی مردم بعنوان یك راه حل هم كار ساز نیست. همین تجربه ژاپن این را ثابت كرده است. در توكیو كه حدود ۳٠٠ كیلومتر با فوكوشیما فاصله دارد مواد رادیو اكیتو در آب آشامیدنی یافته اند. هر چند كه میگویند مقدارش چندان نیست كه سلامتی انسانها را به خطر بیاندازد!!
یک دنیای بهتر: آیا منع کاربرد انرژی هسته ای این امکان را به جوامع امروزی برای ادامه کاری و فونکسیون میدهد؟ آیا بشریت با توجه به کاهش منابع گاز و نفت قادر به تامین نیازهای گسترده انرژی خود شود؟ آیا هم اکنون ممکن است انرژی جایگزین برای انرژی هسته ای ایجاد کرد؟
جلیل بهروزی: ببینید بر جوامع امروزی مناسباتی حاكم است كه نیاز، رفاه و آسایش انسانها تابعی از تولید و باز تولید سرمایه است. تولید انرژی هسته ای اگر برای طبقه سرمایه دار سود نداشته باشد همین فردا راكتورهای اتمی را میخواباند. انرژی هسته اى در شرایط كنونی ترجیح سرمایه برای ایجاد سود آوری بالا است. باید طبقه سرمایه دار را مجبور كرد كه از سودهایشان كاسته و انرژی و سوختی را تولید كند كه كمترین خطر و آسیب را متوجه انسان میكند. در آمریكای شمالی صنایع غول پیكر اتومبیل سازی تا همین اواخر هر نوع نوآوری در زمینه تولید اتومبیلهایی برقی را در نطفه خفه میكردند. چرا؟ دهها آلترناتیو بی خطر و بعضا "ارزانتر" وجود دارد كه هم اكنون تحقیقات وسیعی درباره تولید آنها صورت گرفته كه باز هم بخاطر همان علت پایه ای، یعنی سود آور نبودن برای سرمایه داری، از تولید انبوه آن سرباز زدند. مثل استفاده از انرژی خورشیدی، باد و یا جیوترمال انرژی (حرارت زیر زمین) و انرژی امواج اقیانوسها و دریاها. بطور قطع بغیر از اینها منابع بیخطر و یا كم خطرتولید انرژی وجود دارد كه ما از آن خبر نداریم .
یک دنیای بهتر: مساله کاربرد انرژی هسته ای در آزمایشگاهها و پزشگی را چگونه از این سیاست کلی مجزا میکنید؟ تفاوتها کدام است؟
جلیل بهروزی: تفاوت خیلی روشن است. بطور نمونه مقایسه بر سر تولید ۳٠ درصد انرژی مصرفی یك كشور صنعتی بزرگ مثل ژاپن با تولید قرصهای هسته ای مورد نیاز علم پزشكی است. نمیتوان اصلا این دو را با هم مقایسه كرد. یك كارخانه كوچك اتمی در چاك ریور كانادا پنجاه درصد مصرف مدیكال ایزوتوپ دنیا را تولید میكند در حالی كه بنا به اطلاعات آژانس بین المللی انرژی هسته ای در دنیا ۴۴۲ راكتور اتمی در حال تولید است آن هم فقط در ۳٠ كشور. وقتی مسئله تولید محصولات هسته ای در مقیاس بسیار كوچك است امر كنترل و پایین آوردن ضریب سوانح و خطرات بسیار آسان است. ولی حتی تولید مدیكال ایزوتوپها را هم باید زیر نظارت عموم قرار دهند و استانداردهای ایمنی بالای را جهت تولید آنها تامین كرد تا آلترناتیوهاى بیخطری جایگزین شود.
این را هم باید اضافه كنیم كه خطری بالقوه تولید انرژی هسته اى تنها آسیب پذیری تاسیسات و انفجار آن نیست. خطر زباله های اتمی هم است. تصور آن را بكنید كه هر مركز هسته ای تولید سوخت و انرژی چقدر مواد زاید تولید میكند و این مواد كجا میروند؟ میدانیم كه مواد اتمی نیم عمری دارند و تا زمانی كه این نیمه عمر پایان نیافته خطر آفرین برای محیط زیست و سلامتی انسان هستند و آن هم خطرهای جدی و بادوام.
یک دنیای بهتر: برای پیشبرد این پروژه چه باید کرد؟ کدام پروسه های مبارزاتی را حزب مد نظر دارد؟ تاکیدات حزب در این چهارچوب کدام است؟
جلیل بهروزی: ما در قطعنامه مان تاكید كردیم كه تولید انرژی هسته ای مهر نظام طبقاتی سرمایه داری را بر خود دارد از این رو تا زمانی كه تولید این انرژی تابعی از سود آوری سرمایه است خطر فاجعه و كشتار جمعی همیشه بشریت را تهدید میكند. ما همچنین تاكید كردیم كه بشریت مترقی باید جنبش بین المللی را برای برچیدن بساط راكتورهای اتمی بپا كند و طبقه كارگر و جنبش كارگری باید در راس این جنبش قرار گیرد تا به نسل كشی و فجایعی از نوع چرنوبيل و فوكوشیما پایان دهد. خوشبختانه این جنبش هم اكنون بارقه های شكوهمندی را از خود بروز داده و نمونه تظاهرات چند صد هزار نفره در آلمان و حركتهای اعتراضی در اقصی نقاط دنیا شكوفایی چنین جنبشی را وعده میدهد. *
